Öfke, bir davranış değil duygudur. Öfke, basit bir sinirlilik halinden, yoğun asabi durumuna kadar farklılık gösteren, sağlıklı ve doğal bir duygudur. Öfke tepkisi, kandırılmışlık ve aldatılmışlık düşüncesinin uzantısıdır. Yanlış, haksız tutum ve durumlara karşı savaş verme isteğidir. Kızma, tükenme,hiddet,içerlenme,tükenme,kin,rahatsızlık,sinirlenme,şidet ve alınganlık öfke duygusunun türevleridir.
Hedeflenen ve beklenti içinde olunan bir düşüncenin olumsuz şekilde karşılık bulmasıyla ortaya çıkar. Normal ve sağlıklı olan bu duygunun , kontrolden çıkmasıyla bireyin ve toplumun yaşam kalitesi bozulur ,özellikle, bireylerin iş, okul, sosyal ve aile hayatını olumsuz etkiler. Öfke, bedensel yapımız, ruh sağlığımı,fizyolojik ve biyolojik yapımızda birtakım değişikliklere yol açar. Öfkenin kardiyovasküler hastalıklar, tansiyon ,baş ağrıları, mide sorunları, dolaşım, cilt problemleri, nefes alıp verme ve intihar düşünceleri üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Kalp krizleri öfkenin dışa vurumu ,felç ise bastırılmış sonucudur. Üzüntü , incinmişlik, kırgınlık oluşmuşsa , kişide bu tür düşünceler derinleşerek, sık tekrarlanan yıkıcı duygu ve tutumlara yani öfkeye yol açar. Öfke, görsel, sözel ,fiziksel şiddete bağlı olarak ortaya çıktığı gibi çevre faktörü ,beklenti ve tutumlarımız, ,genlerimiz ,ilgisizlik, sorumsuzluk ,iş ve aile yaşantımızdaki ciddi sorunlar ,anlık ya da yılların sonucunda çatışan farklı düşüncelerden de kaynaklanabilmektedir.
Öfkelendiğimizde olayları genelde istem dışı çarpıtılmış ve abartılı olarak algılarız. Dahası olumsuz düşünmeye bağlı olara ,gergin, sinirli,öfkeli tavırlar sergileriz. Öfkenin ifade ediliş şekilleri farklıdır, bu duyguyu bağırıp çağırarak, yastığa, başka nesnelere saldırarak ya da bastırarak ifade etmeye çalışırız. Genelde yabancılara değil yakınımızdaki kişilere patlarız. Evrensel bir duygu olan öfkeyi patlamaya hazır bir buhar kazanına benzetebiliriz. kadınlar erkeklerden daha az sinirlidir ve toplumsal konumları gereği , öfkelerini çoğunlukla içlerine atarlar.
Öfke kontrolü nasıl sağlanır?
Yaşamınızda öfkeyi asgari düzeye indirin.
İnsanlarla ilişkilerinizi geliştirin. Bunun için tolerans gösterme, bağışlayıcılık ve hatta insan sevgisi gibi özelliklerinizi geliştirin.
İnsanların farklılıklarını kabullenin.
Zafer kazanmaya değil, mutabık olmaya çalışın.
Enine boyuna düşünün. ’‘Rahatla’’ ‘’aldırma’’ gibi yavaşça, sakinleştirici ,teskin edici sözcüklerle kendinize birtakım telkinlerde bulunun .içinizdeki seslerle konuşun.
İnsanları dinleyin ve onlara güvenin.
Kimyasallardan, iş stresinden, ses ve trafikten kaçının.
Empati kurmaya çalışın. karşınızdaki gerçekten kötü bir gün geçiriyor olabilir.
Gevşeme, rahatlama ve farkındalık oluşturma.
Kendi duygularınızın sorumluluğunu kabul edin.
Öfkelenmeden önce sorunu çözmeye çalışın.
Olumsuz ifade eden ve öfke uyandıran ‘’asla’’ ya da ‘’Her zaman’’ gibi sözcükleri zihninizden uzaklaştırın.
Düşünmeden yargılamayın, tepkilerinizi gözden geçirin, aklınıza gelen şeyi ilk söylemeyin.
Anlaşmazlıkları çözmeye çalışın,’’kazanan’’ olmaya çalışmayın.
Yogaya ve gevşeme tekniklerine başvurun
Filiz AKÜZÜM Tüm Yazıları