İKİ uçlu (bipolar) bozukluk 70 kişiden birinde görülen kişinin toplumsal, ailecek ve iş yaşamını önemli ölçüde derinden etkileyen bir duygusal durum bozukluğudur. Bipolar Bozukluk genellikle ergenlik döneminde 15-19 yaşları arasında başlar ve hayat boyu sorun olmaya devam edebilir.Bu bozukluk kadın ve erkeklerde aynı oranda görülür ve kişilerin eğitim, ırk,meslek ve gelir düzeyine göre farklılık göstermez.Hastalığın en önemli özelliği aşırı duygudurum dalgalanmalarıdır. Bu duygudurum dalgalanmalarının bir ucunda mani (coşkunuk, taşkınlık) dönemi,diğer ucunda depresyon (çökkünlük) dönemi görülür.
Bipolar bozukluğunun nedenleri:kalıtsal etkenler,iki uçlu bozukluk öyküsünün ailede olması bu hastalık için önemli bir gösterge iken ayrıca çevresel faktörler, alkol,madde bağımlılığı, ilaç tedavisine uyum göstermeme gibi nedenler de bu hastalığın tetikleyici önemli unsurları arasında yer alır.
Belirtileri (semptomları ):Mani belirtileri her bireyde farklı görülebilir.Erken evrelerinde kişiler hipomani adı verilen küçük veya hafif duygudurum dalgalanmaları yaşayabilir.Sözgelimi mani döneminde kişiler içlerinde bir Coşkunluk duymaya başlarlar ve değişik konularda birtakım düşünceler başlarına üşüşmeye başlar. Taşkın bir sevinç, aşırı bir alınganlık , öfke gösterme, uyku gereksiniminde azalma,konuşkan olma,yeteneklerini ve kendi önemini abartmadan,bazen dikkat düzeyinde artış bazen de azalışın görülmesi , yemek yeme isteğinde azalma,hiçbir şeyden zevk almama,çabuk yorulma,kilo verme ya da alma,yerinde duramama, kendini çökkün hissetme,suçlama, karar vermede güçlük yaşama,aşırı para harcama,ajitasyon ve zaman zaman "ölsem kurtulsam" gibi intihar düşüncesine kapılma gibi olumsuz durumlar en az iki hafta süreyle etkisini hissettirir ve bu dönemde genel anlamda günlük yaşamsal faaliyetlerde de bir düşme olur.
Tedavisi:Bipolar bozukluk kalp ve diyabet hastalığı gibi tedavi edilebilen bir hastalıktır.Bu hastalığın temelde tedavisi ilaçlarla yapılır. İlaç tedavisine ek olarak,bipolar kontrolünde kullanılabilecek birçok tedavi yöntemi de bulunmaktadır.Bunlar:
Transkraniyal manyetik sinir uyarımı (TMS)
Uyku yoksunluğu
Işık Terapisi (fototerapi)
Vegalsimülasyon (VS)
Elektrokonvülsif terapi (EKT)
Derin beyin uyarımı (DBS)
Neruofeedback (NF)
Nöroşirürji (beyin cerrahisi)
Ayrıca Öncü belirtilerden yola çıkılarak birtakım çevresel ve toplumsal önlemler alınarak kişilere psikolojik destek sunulabilir. Örneğin; kredi kartlarını,arabanın anahtarlarını kaldırmak ,evlenmek,boşanmak, çocuk sahibi olmak ,iş değiştirmek ,taşınmak gibi birtakım yaşamsal kararlar alma da ve ilgili psikiyatri uzmanlarıyla irtibat halinde olma gibi konulardaki manevi destek hasta kişilere bu dönemde sağlanacak en önemli psikolojik ve duygusal destektir.
Filiz AKÜZÜM Tüm Yazıları