Sarı nokta hastalığının ne olduğu, nasıl anlaşıldığı, risk faktörlerinin neler olduğu, tedavisinin nasıl yapıldığı konusunda, Özel Zilan Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Kemran GÖK gazetemize bilgiler verdi.
Sarı Nokta Hastalığı Nedir?: Gözün retina tabakası, dışarıdan gelen ışığı fark eden ve bunu beyne ileten, sinir hücrelerinden oluşmuş
bir tabakadır. Gözü bir fotoğraf makinesine benzetecek olursak retina, makinenin içindeki film şerididir. Makula bölgesi bu tabakanın tam ortasında yer alır. Makula bölgesinin de tam ortasında, ışığın odaklandığı ve yaklaşık iğne başı çapında fovea bölgesi bulunur. Fovea bölgesi ya da halk arasındaki tabiriyle “sarı nokta”; retina tabakasının merkezi görme ve ayrıntılı görmeden sorumlu en önemli bölgesidir. Sarı nokta hastalığında kişi, şekillerde distorsiyon (bozukluk) ve görme kaybı yaşar. Sarı nokta hastalığında, sıklıkla 50-55 yaşından sonra bazı kişilerde, tabakalar arasındaki artık maddeler, sebebi henüz bilinemeyen bir sebeple bu bölgeden uzaklaştırılamaz hale gelir ve bu bölgede birikerek birtakım istenmeyen olayları tetikler. Bu şekilde hastalık başlamış olur.
Sarı Nokta Hastalığı’nın Belirtileri Nelerdir?
Çizgilerde bozukluk hissinin saptanabilmesi için, hastalara kendilerini zaman zaman test etmeleri için ızgara desenli basit bir kart verilir. Bu karta Amsler Kartı denir. Hasta, (eğer kullanıyorsa) yakın gözlüğünü takarak her bir gözünü tek tek kapayarak elindeki Amsler Kartının orta noktasına bakar ve bu kartı oluşturan çizgilerde herhangi bir şekil bozukluğu olup olmadığını test eder. Yaş tipi sarı nokta hastalığında düz çizgilerde bozuklukları bu sayede fark edebilir. Her zamankinden farklı bir görüntü fark edildiği takdirde, vakit kaybetmeden bir retina muayenesi olunmalıdır.
Sarı Nokta Hastalığında Diğer Göz Etkilenir mi?
Sarı nokta hastalığı her iki gözü de etkileyen bir hastalıktır. Ancak sıklıkla bir gözdeki durumu, diğerinden daha ağırdır.
Koruyucu Önlemler var mıdır? Varsa nelerdir?
Her ne kadar kuru tipten yaş tipe geçişi önlemek tamamen mümkün olmasa da, yaşam tarzında ve beslenme tarzında bir takım değişiklikler hastalığın daha ciddi evrelere ilerleme riskini azaltmaktadır. Bazı antioksidan vitamin ve mineral içeren ilaçların kuru tipten yaş tipe geçiş riskini ve dolayısıyla görme kaybı riskini azalttığı kanıtlanmıştır. Ayrıca sigara kullanımı bırakılmalıdır.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Ailede sarı nokta hastalığı bulunması, sigara kullanımı, yüksek tansiyon, yüksek lipid-kolesterol, obezite bilinen risk faktörleri arasındadır.
Bu Hastalıktan Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Bu hastalıktan korunmak için sigara içilmemeli, yeşil lifli meyve ve sebze tüketimi arttırılmalı, haftada en az 1-2 kez balık içeren beslenme düzenine geçilmeli, trans yağlar içeren kızartma türü gıdalardan uzak durulmalı, zeytinyağı kullanımı artırılmalı, kolestrol ve tansiyon kontrol altında tutulmalı, kilo almamaya dikkat edilmeli, egzersiz alışkanlığı kazanılmalıdır. Ayrıca eğer kuru tip sarı nokta hastalığı başlamışsa, doktor tarafından önerilen önerisiyle vitamin ve mineral içeren kombinasyon haplarına geçilmelidir. Ailede sarı nokta hastalığı ya da sayılan diğer risk faktörleri mevcut ise belirli aralıklarla düzenli retina muayenesinden geçilmelidir.
Sarı Nokta Hastalığı Tedavisi Nedir?
Kuru tipten yaş tipe geçmiş sarı nokta hastalığı acil tedavi gerektiren bir durumdur. Hakeza sarı nokta hastalığı düzenli takip gerektiren bir hastalıktır. Teşhis aşamasında ve takipte mutlaka göz anjiyosu ve retina tomografisi çekilmelidir.
Bu hastalığın tedavisinde bugün için gelişen teknolojiler ve yeni tedavi şekilleri ile son derece başarılı sonuçlar alınmaktadır. Yaş tip sarı nokta hastalığında tedavide amaç, hastalığa neden olan tabakalar arasındaki istenmeyen damar tomurcuklarının, sıvı sızıntılarının ve kanamaların kurutulmasıdır. Bunun için de çok farklı ve yüz güldürücü tedavi seçenekleri mevcuttur. Bu tedavilerle yaş tip sarı nokta hastalığında 1 yıllık sürede mevcut görmeyi koruyabilme oranı, %90’ın üzerindedir.